Wat vind je zelf jouw mooiste foto?

Af en toe stelt iemand mij die vraag. Logisch, maar tevens lastig om te beantwoorden. Natuurlijk heb ik mijn voorkeuren en als vanzelf ontstaan die in de vorm van beelden. 

Hier komen mijn favorieten: 4. graffiti op een skatebaan in Limburg, 3. een haast surrealistisch verstilde school in Duitsland, 2.  jonge vrouw wachtend voor een toilet op Samos en 1. een vrouw voor het raam, omhuld door hemels licht. Zowel rijtje als ranking ontstaan automatisch en onbewust, want ik zou absoluut niet kunnen uitleggen waarom dit nu mijn favoriete foto’s zijn en waarom ik deze volgorde kies.

Bovenstaand lijstje zou ik trouwens uit mezelf niet snel als antwoord geven op de titelvraag. Ook komen deze vier foto’s niet op mijn website voor. Het antwoord dat ik geneigd ben om te geven is: “Mijn mooiste foto moet ik nog gaan maken”.  En zo vind en voel ik dat ook. Waarom breng ik datgene waar ik het meest trots op ben eigenlijk niet naar buiten?. Wil ik mijn mooiste werk gewoon lekker voor mezelf houden?. Ben ik bang dat anderen deze afbeeldingen helemaal niet zo bijzonder vinden?. Of vinden anderen diezelfde foto’s ook schitterend en kan ik daar niet zo goed tegen?.

Op de een of andere manier doet dit verschijnsel me denken aan een ander fenomeen uit mijn praktijk als portretfotograaf. Zoals mijn portfolio laat zien, maak ik meer foto’s van vrouwen dan van mannen. De totstandkoming is trouwens per sekse nogal verschillend: een man gaat gewoon in zijn min of meer toevallige kloffie op de aangewezen plek staan of zitten, volgt de aanwijzingen op en kijkt in de lens met een blik van: “Schiet een beetje op, want ik houd dit geen uren vol”, daarna: “Volgens mij staat het er nu wel op” en aan het eind: “Wanneer krijg ik het eindresultaat te zien?”.

Bij een vrouw voor de lens gaat dat behoorlijk anders. Reeds tijdens het voorgesprek wordt uitvoerig gemeld dat ze van nature niet fotogeniek is, maar mij wel wil helpen aan een goed portfolio. Gedurende de verdere voorbereiding wordt er regelmatig overlegd of de gekozen kleding wel geschikt is en dat ze daar nog iets bij zoekt, maar nog niet precies weet wat. Op de dag van de fotosessie, krijg ik te horen dat uitgerekend op die dag heur haar niet doet wat zij graag wil. Als ik daarna tijdens het maken van de proeffoto’s verheugd constateer dat ze prachtig in beeld komt en even wacht, stelt ze de bezorgde vraag: “Is het niet goed dan?”. Ter geruststelling laat ik haar het camerascherm zien en klinkt een gemeend “Oh wat mooi!”. Waarna ze een snelle reeks tekortkomingen en aandachtspunten opsomt, waarvan het gros mij echt niet opgevallen was, laat staan dat ik die herken.

En wat heeft dit nu te maken met mijn mooiste foto?. Ach, volgens mij weten we allemaal diep van binnen heel goed wat we mooi vinden en waar we trots op mogen zijn, maar is het gewoon eng om daar in het openbaar voor uit te komen.

Mor Grefhorst